ئاروینی آوا از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد ئاروینیاوا(ئاروینی آوا)
نام یکی از شهرهای کردستان در قسمت شرقی آن ( شرق کردستان = کردستان ایران (
وجه تسمیه
طبق نوشته‌های عمادالدین دولتشاهی در " کوههای ناشناخته اوستا " این نام زمانی بر این شهر نهاده شده که سرداری به نام " سولوسونو " در این شهر زندانی بوده و پس از رهایی از زندان دست به عمران این شهر زده و نام او به افتخار خدماتش بر این شهر می‌ماند . دولتشاهی اشاره دارد لقب این سردار "ئاروینیا" بوده . همچنین منبع دیگری که به این مطلب اشاره دارد و بسیار از نظر محققان و تاریخدانان حائز اهمیت است کتیبه‌های آشوری است . که در آنها به نقل از کتاب تاریخ ماد [1] اشاره به شهری دارد به همین نام " ئاروینایاوا " که محل آن را جنوب شهر تاریخی الی پی ( حوالی کرماشان کنونی در شرق کردستان ) خبر داده و به اهمیتش در آن زمان اشاره می‌دارد .
موقعیت جغرافیایی
ئاروینیاوا با وسعتی در حدود 3828 کیلو متر مربع بین 33- 36 تا35 –15 در جه عرض شمالی 24- 45 تا 30-38 درجه طول شرقی قرار گرفته است . این شهرستان از شمال به شهرستان پاوه و جوانرود و ازشرق به کرمانشاه از غرب به شهرستان سر پل ذهاب و گیلانغرب و از جنوب به استان ایلام منتهی می شود. این شهرستان متشکل از 4 شهر ( اسلام آباد – کرند – گهواره – حمیل) و چهاربخش و 12 دهستان و343 روستا می باشد.
سابقه تاریخی
همانگونه که در بالا نیز اشاره شد قدمت نام این شهر در الواح و سنگ نوشته های آشوری آمده اما دلایل زیاد دیگری برای اثبات این قدمت نیز وجود دارد مثلا "تپه چقاگاوانه" در مرکز این شهر که به گفته باستان شناسان و طبق اعلام میراث فرهنگی قدمت لایه های مکشوفه آن به حداقل هشت هزار سال پیش بر می گردد . از مهم ترین آثاری که از این تپه بدست آمده لوحه های گلی این تپه باستانی می باشد . الواح گلی طی کاوشهای شادروان محمود کردوانی در تپه باستانی چغاگاوانه در سال 1349 خورشیدی کشف و به موزه ملی ایران منتقل شد. این مجموعه چهار هزار ساله به تازگی توسط کامیار عبدی بازنگری و مطالعه شده و نتایج آن به همراه ترجمه الواح توسط گری بکمن، متخصص زبان های باستانی منتشر شده است. طبق اظهار باستانشناسان این مجموعه شامل 56 لوح گلی نسبتا سالم و 28 قطعه شکسته است که به زبان اکدی (خط میخی) نوشته شده و مربوط به دوره بابل قدیم (حدود 3800سال پیش) است. این مجموعه ارزشمند پس از 30سال فراموشی، در جریان کاوش های جدید در منطقه چغاگاوانه در سال های 76تا 79مجددا مورد بازنگری و مطالعه قرار گرفت. موضوع بیشتر این نامه ها مرتبط با کشاورزی و دامداری از جمله ارسال یا دریافت محموله هایی چون جو، روغن و پارچه محاسبه کار انجام شده توسط کارگزاران و حیوانات بارکش است. همچنین در این گل نبشته ها نام اشخاص زیادی دیده می شود که بسیاری از آنان زنانی هستند که در کارگاه های پارچه بافی مشغول فعالیت بوده اند. علاوه بر گل نبشته ها، به همراه این بایگانی یک مهر استوانه ای با نقش یک نیایشگر در مقابل رب النوعی دیده می شود که بر تخت نشسته و عصای سلطنتی به شکل دو رعد در دست گرفته است. متن میخی روی این مهر اطلاعات مهمی را در زمینه نقوش آن در اختیار باستان شناسان قرار می دهد که از جمله آنها می توان به شمی توم، دختر نوری ری، خدمتگزار خدای عدد اشاره کرد. تپه باستانی چغاگاوانه حاوی بقایای سکونت انسان از حدود هشت هزار سال پیش تاکنون است .
دیگر آثار باستانی
در نزدیکی این شهر هم چنین آثار تاریخی بسیار مهم دیگر ی موجود است که قدمت آن به عصر حکومتهای آریایی در این منطقه و حتی پیش از آنها باز می گردد. از جمله : « کاخ ساسانی » در فیروزآباد در 7 کیلومتری این شهر ، « آتشکده و قلعه شیان » که قدمت آن به دوران اشکانی باز می گردد در 15 کیلومتری این شهر ، « آتشکده میلگه » مربوط به دوران اشکانی در 7 کیلومتری شهر، تپه باستانی « چقا جنگه » در 7 کیلومتری شهر مربوط به دوران مادها و کیانیان که مردم منطقه این تپه را محل نبرد دو تن از پهلوانان اساطیری خود به نام های :( بهمن و فرامرز ) می داننده . « کاخ گوری » ، « باخ گوری » و « تنگ قیلگه » یا ( شهر گیل ) در 30 کیلومتری این شهر در منطقه منصوری . و هزاران اثر باستانی دیگر که نشان از قدمت چند هزار ساله این شهر دارد .
نام های دیگر این شهر
همانگونه که اشاره شد قدیمی ترین نامی که بر این شهر بوده همان « ئاروینیاوا » می باشد که هم اکنون نیز بزرگان و ریش سفیدان شهر و منطقه آن را با همان نام می خوانند . اما این شهر با توجه به اسقرار حکومت های مختلف در این شهر و کلا منطقه در دوران مختلف تاریخی نامهای دیگری را نیز تجربه کرده و بر خود داشته که هیچگاه ماندگار نبوده . از جمله این نامها می توان به « منلی » یا « ری منلی » در اوایل اسلام ، « زیدیه » در دوران خلافت عباسیان ، « شاه آبادغرب » ( به کردی = شاباد )، در دوران قاجار یعنی زمان حکومت ناصرادین شاه ، « اسلام آبادغرب » پس از انقلاب 1357
| قالب وبلاگ : قالب وبلاگ |
